Kadınlarda HPV: Semptomlar, Tedavi Seçenekleri ve Korunma İpuçları

Yazar: Doç. Dr. Gökhan Boyraz

Kadınlarda HPV enfeksiyonu, özellikle genital bölgelerde enfekte olunca önemli bir sağlık sorunu haline gelebilir. HPV, genital siğil oluşturabilen düşük riskli türler veya rahim ağzı, vulva, vajina ve anüs gibi bölgelerde kansere yol açabilen yüksek riskli türler olarak ikiye ayrılır. HPV enfeksiyonu cinsel yolla bulaşabilir ve korunmasız cinsel ilişki, virüsün yayılma riskini artırabilir. Aşılar, HPV enfeksiyonlarını ve bu enfeksiyonlara bağlı kanserleri önlemek için kullanılır. Bu nedenle, genç kadınların HPV aşısı olmaları, virüsün yayılmasını önlemede önemlidir. Ayrıca, düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek ve rahim ağzı kanseri taramalarını yaptırmak da HPV ile ilişkili sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesine yardımcı olabilir.

Kadınlarda HPV Belirtileri Nelerdir?

Kadınlar sahip olduğu HPV tipine bağlı olarak, farklı semptomlar gösterirler. HPV enfeksiyonları genellikle 2 yıl içinde vücuttan temizlenir. Bununla birlikte, belirli HPV suşları birkaç yıl boyunca devam ederse, kansere neden olan hücre değişikliklerini tetikleyebilirler. Bir kadının düşük riskli HPV’si varsa, vulvada siğil görebilirler. Bu siğiller şu şekilde ortaya çıkabilir:

• karnabahar gibi görünen bir oluşum
• etkilenmemiş deriden daha koyu olan bir çıkıntı görünümü
• yükselmiş, düz, pürüzsüz veya pürüzlü olabilen büyümeler

Kadınlar düşük riskli HPV’ye sahiplerse, tahrişe ve ağrıya neden olan siğiller gelişebilir. Bazı kişilerde bu siğiller kanamaya neden olabilir. Yüksek riskli HPV genellikle başlangıç semptomları göstermez. Ancak virüs vücutta uzun yıllar kalırsa, enfekte hücreler değişebilir ve kontrolsüz bir şekilde bölünmeye başlayabilir. Bu, kansere neden olur.

Erken rahim ağzı kanseri veya kanser öncesi hücrelerin varlığı herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. İleri rahim ağzı kanserinin bazı belirtileri şunlardır:

• seks sırasında ağrı
• pelvik bölgede ağrı
• vajinadan olağandışı akıntı
• seks sonrası gibi olağandışı kanama

Daha ilerlemiş servikal kanserin bazı semptomları şunlardır:

• kilo kaybı
• zor idrara çıkma ve bağırsak hareketleri
• idrarda kan

Yüksek riskli HVP tedavi edilmezse vajinal veya vulva kanserine neden olabilir. Kadınlar, prekanseröz hücrelere sahip olduklarında veya vajinal veya vulva kanserinin erken evrelerinde herhangi bir semptom yaşamayabilirler. Vajinal kanserin bazı belirtileri şunlardır:

• seks sonrası kanama
• olağandışı akıntı
• vajinada bir yumru
• seks yaparken ağrı

Vulva kanserinin bazı belirtileri şunlardır:

• daha açık veya daha koyu bir yara
• renksiz yumru şeklinde oluşum
• derinin kalınlaşması
• kaşıntı
• ağrı
• kanama
• bir ay içinde iyileşmeyen açık yara

Düşük riskli HPV’li bir kişi boğazın arkasında ve dilin tabanında, bademciklerin yanında siğilleri fark edebilir. HPV bu bölgelere oral seks yoluyla yayılabilir. Bununla birlikte, bir kişide yüksek riskli HPV varsa, orofaringeal kanser gelişebilir. Orofaringeal kanserin bazı semptomları şunlardır:

• kalıcı boğaz ağrısı
• kulak ağrısı
• ses kısıklığı
• şişmiş lenf düğümleri
• yutkunurken ağrı
• açıklanamayan kilo kaybı

HPV Nedenleri Nelerdir?

HPV’nin kadınlarda enfekte olma nedenleri genellikle virüsün cinsel yolla bulaşmasıyla ilişkilidir. HPV, temas yoluyla ciltten cilde veya mukozal yüzeyler aracılığıyla yayılır. Enfeksiyon, cinsel olarak aktif olan herkeste gelişebilir. Hiçbir belirti olmayabilir veya belirtiler ortaya çıkıp kaybolabilir. HPV, semptomların mevcut olup olmadığına bakılmaksızın kişiden kişiye geçebilir. Siğillere neden olan HPV türleri, kanser riskini artıranlardan farklıdır. Bir kadının HPV’ye yakalanma riski, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli faktörlere bağlı olarak artar:

• birden fazla partneri içeren korunmasız bir cinsel geçmiş
• korunmasız cinsel ilişki
• erken yaşta cinsel ilişki
• hasarlı cilt
• düşük bağışıklık seviyeleri

HPV Komplikasyonları ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı HPV türleri sadece genital siğillere neden olurken, diğerleri de kansere neden olabilir. Kadınlar için kronik HPV enfeksiyonunun komplikasyonları, genital siğiller ve kanseri içerir. HPV ile ilişkili kanser türleri şunlardır:

• servikal, vajinal ve vulvar kanserler
• anal ve orofaringeal kanserler
• genital siğiller
• rahim ağzında hücresel anomaliler

HPV riskini artıran faktörler şunlardır:

• Birkaç cinsel partnere sahip olmak
• Birkaç cinsel partneri olan biriyle seks yapmak
• Prezervatif gibi bariyer koruması kullanmadan seks yapmak
• Yaralı veya hasarlı cilt bölgelerine sahip olmak
• HPV maruziyetinin meydana geldiği siğiller veya yüzeylerle temas halinde olmak
• HPV aşısı olmamak

HPV Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

HPV tedavisi, yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyondan kaynaklanan sağlık koşullarının yönetilmesini içerir. HPV’yi önleyen bir aşı olmasına rağmen, virüsün kendisinin tedavisi yoktur. Yüksek riskli HPV tiplerine sahip kişiler, kansere yol açabilecek değişiklikleri kontrol etmek için rutin olarak izlenmelidir. HPV genellikle tedaviye ihtiyaç duymaz. Çoğu HPV vakası 2 yıl içinde kendiliğinden geçer. Bununla birlikte, genital siğil gelişen kişiler için siğillerin dondurulması, yakılması veya aşındırılması ve ameliyat gibi tedavi seçenekleri mevcuttur.

Genital Siğillerin Tedavisi: Düşük riskli HPV türleri genellikle genital siğillere neden olur. Genital siğiller dermatologlar veya diğer sağlık profesyonelleri tarafından tedavi edilebilir. Tedavi yöntemleri topikal kremler veya losyonlar, kriyoterapi, elektrokoter ve lazer cerrahisidir.

Kanser Öncesi Rahim Ağzı Değişikliklerinin İzlenmesi ve Tedavisi: HPV enfeksiyonu rahim ağzı hücresel değişikliklere neden olabilir. Bu değişikliklerin izlenmesi ve tedavisi, rahim ağzı kanseri öncesi lezyonların kansere dönüşmesini önlemeye yardımcı olabilir. Tedavi yöntemleri, hücresel değişikliklerin şiddetine ve yayılımına bağlı olarak LEEP (Loop Elektrokoterizasyon), Konizasyon (LLETZ) ve lazer cerrahisi veya radyofrekans ablasyon gibi diğer prosedürlerdir.

Aşı: HPV’ye karşı aşılar mevcuttur ve cinsel aktivite öncesi aşılarının ve cinsel aktivite sonrası aşılarının kullanılması, enfeksiyondan korunmada etkili bir yol olabilir. Aşılar, HPV enfeksiyonlarının ve rahim ağzı kanserinin önlenmesine yardımcı olur.

Düzenli Doktor Kontrolleri: Düzenli olarak rahim ağzı kanseri taramaları yapmak, rahim ağzı kanseri öncesi değişiklikleri erken teşhis etmeye yardımcı olabilir. Bu taramalar Pap smear testleri veya HPV testleri ile yapılır.

HPV İçin Önerilen Doğal Çözümler Nelerdir?

1- Folat (B9 Vitamini)

Folat, genellikle servikal sağlıkla ilişkilendirilen bir vitamindir. Öncelikle DNA’nın yapılmasına ve onarılmasına ve kırmızı kan hücrelerinin (RBC’ler) üretilmesine yardımcı olur. Genellikle koyu yeşil yapraklı sebzelerde en yaygın olarak bulunan yemeğinizden yeterince folat alınabilir.

2- C Vitamini

C vitamininin vücutta birçok önemli görevi vardır, ancak muhtemelen en çok bağışıklık sistemine yardımcı olmasıyla bilinir ve servikal prekanser ve rahim ağzı kanseri gelişimini engelleyebilir.

3- Aktif Heksoz Korele Bileşik (AHCC)

AHCC, bağışıklığı güçlendirmek için genellikle diğer besin bileşenleriyle birlikte kullanılan shiitake mantarının bir kısmından elde edilen doğal bir besin takviyesidir. Ön testler ve klinik deneyler, AHCC’nin HPV’yi iyileştirebileceğini göstermektedir. Doğu tıbbının önemli bir fonksiyonel gıdası ve tedavi destekleyicisi olan AHCC, ülkemizde de hem yerli üretim hem ithal olarak bulunmaktadır. 

Genellikle piyasada bulunan ithal AHCC ürünlerinde %20-30 civarında alfa-glukan bulunur. Türkiye`de üretilen patentli ürünün ise %50 alfa-glukan içermektedir. Patentli teknolojisi ile Türkiye`de üretilen ve sadece Türkiye pazarında değil, FDA üretici kaydı ile ABD başta olmak üzere birçok ülkeye ihraç edilen en yüksek alfa-glukan içeren bu ürüne bireysel alıcılar Amazon gibi kanallardan, eczane alıcıları Farmazon`dan erişebilir. Türkiye`nin yerli üretim AHCC`si, patentli teknolojisi ile en yüksek saflıkta alfaglukan içeriği ile bağışıklık sistemi üzerine etkisini perçinlemektedir.

Mevcut en iyi bilimsel kanıta dayanarak, günde 3 gram AHCC`nin 6 ay sürecinde kullanımı HPV’yi iyileştirebilir. Bu takviye ile tedavi, virüsü vücutta hareketsiz hale getirir, bu nedenle sürekli baskılama sağlamak için, takviye süresiz olarak devam etmek önemlidir. AHCC`nin HPV`de kullanımına yönelik yayınlanmış en güçlü yayınlarda AHCC`nin HPV tedavisinde net bir şekilde fayda sağlayabileceği gösterilmiştir. Bu çalışmalarda günde 3 gram AHCC kullanımında HPV temizlenme oranının %70`e yakın olduğu gözlenmiştir.

Kadınlar İçin HPV Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Kadınlarda HPV yönetimi, HPV enfeksiyonu ile ilgili riskleri azaltmayı, komplikasyonları önlemeyi ve erken teşhisi içerir. Kadınlar için HPV yönetimi hakkında bazı önemli noktalar şunlardır:

Düzenli Doktor Kontrolleri: Düzenli olarak jinekolog veya sağlık profesyoneli ziyaretleri, HPV enfeksiyonlarını ve ilişkili sağlık sorunlarını erken teşhis etmek için kritiktir. Bu kontroller, rahim ağzı kanseri taramalarını (Pap smear testi veya HPV testi) içermelidir.

HPV Aşısı: HPV aşısı, cinsel yaşamında aktif olan kadınlara önerilir. Aşı, HPV enfeksiyonlarını ve rahim ağzı kanserini önlemeye yardımcı olabilir. Doktorunuzun önerileri doğrultusunda aşılanmalısınız.

Cinsel İlişkide Korunma: Kondom kullanımı, HPV enfeksiyonu riskini azaltabilir, ancak tamamen engelleyemez. Kondomlar, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların yayılma riskini azaltmada önemlidir.

Düşük Riskli HPV İzlemi: Düşük riskli HPV tipleri genellikle genital siğillere neden olur ve bu siğillerin tedavisi mümkündür. Genital siğillerle karşılaşırsanız, bir sağlık profesyoneli tarafından tedavi edilmelisiniz.

Yüksek Riskli HPV İzlemi: Yüksek riskli HPV tipleri rahim ağzı kanseri riskini artırabilir. Doktorunuz, yüksek riskli HPV türlerine maruz kaldıysanız veya anormal hücresel değişiklikleriniz varsa daha sık takip öneri yapabilir. Bu izlemeler, rahim ağzı kanseri öncesi değişiklikleri erken teşhis etmeye yardımcı olabilir.

Rahim Ağzı Kanseri Taramaları: Pap smear testleri veya HPV testleri, rahim ağzı kanseri taramalarının bir parçasıdır. Bu testlerin düzenli olarak yapılması, rahim ağzı kanseri riskini azaltmada önemlidir.

Bağışıklığı Güçlü Tutmak: Bağışıklık sisteminin güçlü olması HPV`ye yakalanılmasını da engeller. Bu nedenle bağışıklık sistemini baskılayacak alkol ve sigara tüketiminin azaltılması ve güçlü tutacak AHCC gibi takviye ürünlerini özellikle cinsel aktif bireylerin kullanması önerilmektedir.

Sigara İçmemek: Sigara içmek, sigara içmemeye kıyasla rahim ağzı kanseri riskini iki katına çıkarır. Çalışmalar, uzun süredir sigara içen yüksek riskli HPV’li kadınların sigara içmeyen yüksek riskli HPV’li kadınlara göre rahim ağzı kanseri geliştirme olasılığının daha yüksek olduğunu ileri sürmüştür.