Avrupa Mahkemesi Trans Bireylere Yapılan Kısırlaştırmaya Son Verdi!

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi perşembe günü, yasal toplumsal cinsiyet tanıma değişikliğini talep edilen kişilerin sterilize edilmesini, insan haklarının ihlal edilişi olarak tanımladı. (Sterilizasyon, kısırlaştırmanın tıbbi adıdır.)

22 Avrupa ülkesi hala daha toplumsal cinsiyet kimlik tanınmasını için sterilizasyona ihtiyaç duyuyor. Fakat bu durum perşembe günü çoğunlukla değişti. Trans bireylere yapılan sterilizasyona ilişkin yasaların değiştirilmesiyle, yapılan bu ayrımcılık yakın bir zamanda son bulacak.

OutRight Action International Genel Direktörü Jessica Stern’ün kararla ilgili yaptığı yorumda; “Bugün dünya, translar için mücadele ediyor. Bir kişinin cinsiyetinin yasal olarak tanınması gibi temel bir insan hakkına erişmek için gereksiz tıbbi müdahalelere başvurmak barbarca bir şeydir. Dünyadaki diğer ülkelerinden de toplumsal cinsiyet kimliği tanıma kanunlarını gözden geçirmeleri gerekmektedir. Avrupa Mahkemesi’nin aldığı karar, dünya yasasını iyi bir hale getirmiştir.”

İnsan hakları örgütü olan Transgender Europe’un genel direktörü Julian Ehrt’de alınan karar hakkında yorum yaptı.

“Bugünü unutmamalıyız. Bugün trans bireyler ve Avrupa’daki insan hakları için bir zaferdir. Bu karar translara yapılan sterilizasyonun bittiği gündür. Sterilizasyonun hala yapıldığı 22 ülke de eninde sonunda bu karara uyacaklardır. Diğer ülkelerin de bu konuyla ilgili yapacakları kanun yeniliklerini dört gözle bekliyoruz.”

Güney Hukuk Merkezi tarafından anti-LGBT grubu olarak görülen Uluslararası İttifak Savunuculuğu, bu davayla ilgili olarak mahkemeye yazılı bir müdahale sunarak, devletlerin ilgili konulara değinerek sorunları çözme hakkına sahip olduğunu belirtti. Trans bireylerin ulusal bağlamlara dayalı olduğunu ve mahkemelerin, cinsel kimlik ve cinsel yönelim ile ilgili bir dizi uluslararası ilkeden oluşan Yogyakarta İlkeleri’ni dikkate almamaları gerektiği belirten Uluslararası İttifak Savunuculuğu, verilen karara karşı çıktı.

Stern, Uluslararası İttifak Savuculuğu’nun yaptığı müdahaleye değinerek şu yorumları yaptı.

“İttifak Savunması Özgürlüğü, bireylerin yasal olarak tanınması haklarına ilişkin dini dogmalar koyduğunda “özgürlük” sözcüğünü taklit ediyor. Her trans bireyin, kendi kaderini tayin etme ve zorla sterilize edilmeme hakkı vardır. Verilen bu karar, her bağlamda onaylanması gereken temel bir haktır.”

Fransa, ocak 2016’dan beri, trans bireyleri sterilize edilmeye zorlamıyor. İsveç ise sterilizasyonu 2013 yılında bıraktı. İsveç Hükumeti’nin yaptığı açıklamaya göre, 1972 ile 2013 yılları arasında sterilizasyona uğramış her vatandaşa 25 bin dolar ödeme yapılacak.

OutRight Genel Müdür Yardımcısı ve Swedens’in eski icra direktörü Maria Sjödin’de durumla ilgili birtakım açıklamalarda bulundu.

“Para asla sterilizasyona uğrayan insanların acısını azaltmıyor. Fakat bu durum sterilizasyon gerekliliğin devlet tarafından insan haklarının ihlali olduğunun kabulünü gösteriyor.”

Bu yılın başlarında, Ukrayna’daki LGBT aktivistleri, trans bireylerinin cinsiyetini değiştirmesini mümkün kılan yasa ile, önemli bir başarıya atılan imzanın haklı gururunu yaşıyorlar. Her ne kadar yapılan yasa değişiklikleri diğer ülkelere nazaran eksik olsa da, Ukrayna’daki trans bireyler bu değişikliği mutlulukla karşılıyor.

Bundan önce trans bireyler, boşanmak ve cinsiyet değiştirme ameliyatını yaptırabilmek için psikiyatrik gözleme ve sterilizasyona tabi tutuluyorlardı. Atılan bu adımlar, transların cinsiyet değişikliğini resmi belgelerde gösterebilmek için gerekliydi.

Psikiyatrik gözleme ve sterilizasyona maruz kalmak istemeyen trans bireyler, ömürleri boyunca kendi cinsiyetleri ile eşleşmeyen kimlik kartlarıyla yaşamak zorundalardı.

Yeni kurallara göre artık, trans bireyler için psikiyatrik gözlemler gerekli değil. Psikiyatrik gözlemlere tabi tutulmayan translar hala daha boşanabiliyor ve cinsiyet değiştirebiliyorlar.