Heteroseksüel kadınlar ve gey erkekler arasındaki arkadaşlık uzun yıllardır popüler kültürün sevdiği bir konu olmuştur. Kitaplar, televizyon dizileri ve uzun metraj filmler bu özel ilişkinin yakınlığına ve derinliğine hep dikkat çekmiştir. Toplumun gey ve lezbiyenlere dair bakış açısının değişmesiyle, bugün eşcinseller ve çevreleri arasındaki ilişkilerle ilgili daha bütünsel bir anlayış geliştirmek de önem kazanmaktadır. Psikoloji alanında bir …
Kadınlar Gayleri Neden Sever?
Heteroseksüel kadınlar ve gey erkekler arasındaki arkadaşlık uzun yıllardır popüler kültürün sevdiği bir konu olmuştur. Kitaplar, televizyon dizileri ve uzun metraj filmler bu özel ilişkinin yakınlığına ve derinliğine hep dikkat çekmiştir.
Toplumun gey ve lezbiyenlere dair bakış açısının değişmesiyle, bugün eşcinseller ve çevreleri arasındaki ilişkilerle ilgili daha bütünsel bir anlayış geliştirmek de önem kazanmaktadır.
Psikoloji alanında bir araştırmacı olarak ben de şu soruyu kendime sıkça sordum: Neden hetero kadınlar ve gey erkekler arasındaki ilişki bu kadar iyi işliyor? Neden hetero kadınlar gey erkeklerle arkadaş olmayı bu kadar çekici buluyor? Ve bu ilişkiler genelde ne zaman gelişiyor?
Araştırma sürecimde keşfettim ki en ilginç ve dikkat çeken ayrıca teorik olarak da mantıklı açıklama, olaya evrim teorisi açısından baktığımızda ortaya çıkıyor.
Özellikle, evrimsel psikoloji ve insanların çiftleşme davranışları, gey erkekler ve heteroseksüel kadınlar arasındaki ilişkilerin neden bu kadar güçlü olduğunu açıklamakta bize yardımcı olabilir.
Güvenli Bölge
İlk bakışta bu açıklama kulağa biraz ters gelebilir (Ne de olsa heteroseksüel kadınlar ve gey erkekler birbirleriyle çiftleşmezler).
Buna rağmen benim yaklaşımımın arkasındaki gerekçe buradan geliyor. Gey erkekler, kadınlarla eş olmadıklarından – ya da kendileriyle partner mücadelesine girmediklerinden – kadınlar gey erkeklerin yanında kendilerini daha rahat hissedebilirler; bu da yakın bir arkadaşlığın nispeten daha çabuk gelişmesini sağlayabilir. Konu heteroseksüel erkekler olunca bu süreç daha uzun ve muhtemelen daha endişe verici olacaktır; zira erkekler de kendi cinsel dürtüleriyle başa çıkmak durumunda kalacaklardır.
Başka bir deyişle, gey erkekler cinsel anlamda erkeklerle ilgilendiklerinden kadınlar için en azından sosyobiyolojik bir bakış açısıyla bir “güvenli bölge” teşkil etmektedirler.
Bundan üç sene önce, gey-heteroseksüel ilişkileri araştırma programımın temelini oluşturacak bir dizi deneyle bu teorimi test ettim. Bu deneylerde heteroseksüel kadın katılımcılara, heteroseksüel kadın, heteroseksüel erkek ya da gey erkeklere ait uydurma Facebook profilleri gösterdim. Deneyde katılımcılara, bu kişilerden gelecek flörtleşmeyle ilgili tavsiyelere ne kadar güvenecekleri soruldu. Aynı deneyi eşcinsel erkeklere de uyguladım (bu kez heteroseksüel kadın, eşcinsel erkek ya da bir lezbiyene ait Facebook profilleri kullandım).
Evrimsel Psikoloji adlı bilim dergisinde yayınlanan deneyler heteroseksüel kadınların ve gey erkeklerin birbirlerinden gelen ilişki ve flört tavsiyelerini daha güven verici bulduklarını gösterdi. Başka bir deyişle iş gönül meselelerine gelince bu iki grup arasında kendiliğinden oluşan içkin bir güven duygusu var
Bu hipotezi desteklemek için daha fazlasına ihtiyacımız vardı.
“Neden” ve “Ne Zaman”
Yakınlarda ben ve iş arkadaşlarım Arlington’daki Texas Üniversitesinde 4 tane birbiriyle ilişkili deney düzenledik.
Deney serisinin adını “Neden (ve Ne Zaman) Heteroseksüel Kadınlar Gey Erkeklere Güvenir: Gizli Çiftleşme Güdüleri ve Dişi Çekişmesi” koyarak, heteroseksüel kadınların gey erkeklerin arkadaşlığını neden ve ne zaman aradığını daha iyi anlamayı umuyorduk.
İlk deneyde kadınların gey erkeklere heteroseksüel erkekler ve kadınlardan daha fazla güvendiği sonuçlarını tekrar elde etmek istedim. Ancak bu sefer kadınların sadece gey erkeklerden gelen ilişki tavsiyelerine mi yoksa her alandaki tavsiyelere mi güvendiğini öğrenmek istedim. Görünen o ki kadınlar sadece potansiyel bir erkek arkadaş söz konusu olunca gey bir erkekten gelen tavsiyelere daha fazla güveniyorlar. Yani heteroseksüel kadınlar gey erkeklere öyle her alanda güveniyor değiller. Bu durum sadece ilişkiler ve flörtleşme konularıyla sınırlı.
Durumun neden böyle olduğunu daha iyi incelemek için bu kez kadınlardan kendilerini, heteroseksüel bir kadın, erkek ya da gey bir erkekten, kendi fiziksel görünüşleri ve potansiyel erkek arkadaşlarının ne kadar gideri olduğuyla ilgili yorum aldıklarını hayal etmelerini istedik. Ardından onlara aldıkları cevapları ne kadar samimi bulduklarını sorduk.
Tam da beklendiği gibi gey erkeklerden gelen yorumların daha samimi bulunduğu; sebep olarak da gey erkeklerin akıllarında başka motivasyonlar olmayacağını yani kendisiyle flört ediyor (heteroseksüel bir erkek için) ya da aynı potansiyel partner için yarışıyor (heteroseksüel bir kadın için) olmadığını bilmeleri ortaya çıktı.
Son iki çalışmada ise kadınların en çok ne zaman gey erkeklerin arkadaşlığını aradığını ve onlara güvenmeyi seçtiğini görmek istedik. Bu durumun en çok gey bir erkeğin güvenilir bir kaynak olacağı, yüksek rekabet içeren bir flört ortamında ortaya çıkacağını tahmin ettik.
Bu tahminimizi teste tabii tutmak için, sahte bazı haber yazıları kurguladık. Bu haberler, üniversite kampüsündeki kadın erkek oranlarını çarpıtarak kadınların az sayıda erkekten oluşan bir grup içerisinde eş aradıklarını ima ediyordu. Kadınlardan bu makaleyi okuduktan sonra, çeşitli randevu senaryolarıyla ilgili heteroseksüel bir kadına mı yoksa gey bir erkeğe mi daha çok güvenecekleri sorusunu cevaplamalarını istedik.
Artan rekabetle ilgili bu haberi okuduktan sonra kadınların gey erkeklere olan güveninin arttığı görüldü. Kadınlar bu koşullar altında gey erkeklere daha fazla güvenmekle kalmıyor; aynı zamanda gey arkadaşlar edinmeye de daha istekli hale geliyor.
İlişki Tavsiyelerinin Ötesinde
Bu durumun kötü yanı ise eğer heteroseksüel kadınlar, gey arkadaşlarına sadece verdikleri ilişki tavsiyeleri için değer veriyorsa bu aralarındaki ilişkinin oldukça yüzeysel olacak olmasıdır.
Ancak, kadınların başlangıçta oluşturdukları kuvvetli güven duygusu, zaman içinde başka alanlarada yayılarak daha derin bir arkadaşlığın oluşmasını tetikleyebilir.
Başka kaynaklardan alınan bilgiler bizim sonuçlarımızla birleştiğinde kadınların eşcinsel erkeklere duyduğu yakınlığın arkasında oldukça kuvvetli bir psikolojik alt zeminin bulunduğunu gösteriyor. Örneğin, yakın zamanda İş ve Psikoloji Bilimsel Dergisi’nde yayınlanan bir çalışma, heteroseksüel kadın yöneticilerin eleman işe alırken gey erkekleri heteroseksüel bireylerden daha çok tercih ettiğini gösteriyor; çünkü gey erkeklerin daha yetkin ve sıcak kanlı olduğunu düşünüyorlar. Dahası, pazarlama çalışmaları gösteriyor ki; heteroseksüel kadınlar mağaza ortamlarında eşcinsel erkeklerle çalışmayı daha tercih edilir buluyorlar.
Tek başına bu iki sonuç bile gey erkeklerin iş dünyasındaki yeriyle ilgili birçok olumlu göstergeye sahip. Kadınların, gey erkeklerin iş ortamına katkılarına verdikleri değere bakılırsa, ileride geyleri daha fazla kucaklayan iş alanları göreceğimizi söylemek mümkün.
Bu çalışmanın büyük kısmı sadece kadınların gey erkeklerle arkadaşlık kurma yatkınlığına odaklansa da, bir diğer araştırma alanı ise şüphesiz gey erkeklerin de kadınlara karşı benzer bir yakınlık duyup duymadığıdır.
Ne yazık ki bu konuda elimizde yeterince çalışma yok. Ancak, gey erkeklerin de heteroseksüel kadınlarla benzer sebeplerden arkadaşlık kuruyor olmaları mümkün. Örneğin 2013 yılında gerçekleştirdiğim bir deneyde, gey erkeklerin konu ilişkiler ve muhtemelen bir erkek arkadaş olunca kadınların tavsiyelerini güvenilir bulduklarını ortaya çıkarmıştım. Başka çalışmalar da gey erkeklerin, heteroseksüel kadınların eşcinselliğe karşı olan pozitif tavrının (heteroseksüel erkeklere göre) gey erkekler tarafından değer gördüğünü öne sürmektedir.
Eğer durum buysa, gey erkekler ve heteroseksüel kadınlar arasındaki bu içkin güvenin iki yönlü olduğu söylenebilir.