Oscarda Çeşitlilik Tartışması: Akademi Ödülleri’nin LGBT Tarihi

Açık eşcinsel hiçbir erkek henüz en yüksek ödülü kazanamadı, ama kutlayacak daha birçok şey var.

Bu yılın Akademi Ödülleri’nde çeşitliliğin olmamasından dolayı oluşan kızgınlığın ardından, Sir Ian McKellen henüz hiçbir açık eşcinsel aktörün büyük ödülü kazanamadığını belirtti. Elbette söylediği doğru, fakat Oscar’ın LGBT tarihi o kadar da basit değil.

Birçok aktör eşcinsel olduklarını açıklamadan önce aday gösterildi ve hatta kazandı. Heteroseksüel aktörler tarafından canlandırılmış olmaları gerçeğine rağmen, LGBT karakterlerinin hikâyeleri on yıllardır sinema ekranlarına yansıtılıyor. LGBT camiasının gurur duyması gereken filmleri ve yıldızları hatırlamak için bu renkli geçmiş birlikte bakalım.

Heteroseksüel erkek için Kuir Ödülü

Geçtiğimiz 30 yıl içerisinde, en azından 8 LGBT karakterlerindeki oyunculuklarından dolayı büyük ödülü kazanan aktörler var.

Büyük ihtimalle gey bir karakteri canlandırarak Oscar kazanan ilk kişi Kiss of the Spider Woman (1985) filmindeki rolüyle William Hurt’tü. Hurt bu filmde reşit olmayan biriyle ilişki yaşaması nedeniyle mahkûm edilmiş bir adamı canlandırıyordu. Ama eşcinsel camiası için gerçek bir dönüm noktası olduğu kanıtlanan rolü Philadelphia (1993) filminde Tom Hanks canlandırdı. Hanks bu filmde AIDS hastalığı nedeniyle kendisini işten çıkaran firmasına davan açan bir avukatı oynadı. Film, insanları hastalık hakkında bilinçlendirme açısından çok önemliydi ve bu filmden sonra aktörlerin gey rollerinde oynamasındaki tutumları hızlı bir şekilde değişti. Özellikle de Hanks’in En İyi Aktör ödülünü alması da bu değişimde etkili oldu diyebiliriz.

1990’ların sonlarına doğru, sıra kadınlara geldi. Hillary Swank, Boys Don’t Cry (1999) filminde oynadığı Brandon Teena rolündeki hafızalarda kalıcı efsanevi bir performans sergiledi. Swank filmde, gerçek hayatta 1993’te bir nefret suçu nedeniyle öldürülen trans erkeği canlandırıyordu ve bu rolündeki başarısını ona En İyi Aktris ödülünü kazandırdı.

Charlize Theron, Monster (2003) filminde ki kötü bir şöhrete sahip Amerikalı seri katil Aileen Wuornos rolü ile En İyi Aktris ödülünü aldı. İşlediği bir cinayet nedeniyle idam edilen Wuronos’un Christina Ricci tarafından canlandırılan bir karakter ile yaşadığı cinsel yakınlaşma kısmında, bir empati oluşturdu.

Tahmin etmemiz gerekirse, gey rolleri tacının mücevheri, gey hakları aktivisti Harvey Milk karakterini perdelere taşıyan Sean Penn’dir. Milk (2008) filimi Penn’in James Franco ile ateşli bir öpüşme yaşamasını ve En İyi Aktör ödülünü kazanmasını sağladı. Ayrıca filmin senaryosunu yazan gey yazar Dustin Lance Black de En Orijinal Senaryo ödülünü aldı. Aynı yıl, Penelope Cruz, Woody Allen’ın yönetmenliğini yaptığı Vicky Christina Barcelona filmindeki cinsel yönelimi belirsiz karakteri için En İyi Yardımcı Aktris ödülünü kazandı.

Günümüze en yakın örnek de Jared Leto’nun Dallas Buyers Club filminde AIDS hastası trans bir kadını rolündeki performansı ile En İyi Yardımcı Aktör ödülünü almasıdır. Gerçi her ne kadar Oscar almış olsa da, LGBT camiası rol için trans bir kadının oynamasını gerektiğini düşündüğü için oyunculuğuna sinirlendi.

2016 yılı, Eddie Redmayne’ın The Danish Girl filmi ile ilk kez bir trans kadın rolü ile aday gösterilmesi ve Cate Blachett’in lezbiyen drama filmi Carol ile övgü dolu eleştiriler kazanması nedeniyle iki LGBT hikâyesinin de en iyi ödülleri aldığı yıl olabilir.

Açılmadan önce Oscar kazananlar

Birçok aktör ve aktris açılmadan önce en iyi oyunculuk ödülünü kazandı. Sanırım en iyi bilinen kişi, The Accused (1988) filminde toplu tecavüz kurbanı rolü ve The Silence of the Lambs (1991) filmindeki FBI öğrencisi Clarice Starling rolündeki olağanüstü oyunculuğu ile iki kez En İyi Aktris ödülünü alan Jodie Foster’dır. En sonunda Foster eşcinsel olduğunu (endüstride uzun süredir herkesçe bilinen bir sırdı aslında) 2013 yılında bir kabullenme konuşması sırasında üstü kapalı olarak belirtti.

Daha da geçmişe uzandığımızda, Broadway yıldızı Joel Grey, Cabarnet (1972) filminde Emcee rolü ile En İyi Yardımcı Aktör ödülünün sahibi oldu. Aktör gey olduğunu 2014 yılına kadar açıklamadı. Aktris Linda Hunt ‘da The Year of Living Dangerously (1983) filmi ile En İyi Yardımcı Aktör ödülünü kazanmıştı. Günümüzde ise açık bir eşcinsel olan aktris, Filmde Çinli ve Avustralyalı karışımı bir cüce erkeği canlandırdı. Hayır, gerçekten…

Geri kalanının en iyisi

Ian McKellen, Gods and Monsters (1998) ve The Lord of the Rings (2001) filmleri ile aday gösterildiğinde göz ardı edilen tek açık eşcinsel aktör olabilir. Fakat geçtiğimiz yıllarda büyük ödülden mahrum kalan en muhteşem performanslardan biri, Juno (2007) filminde hamile genç bir kadın canlandıran ve bu rolle yıldızı parlayan Ellen Page’in oldu. Sonradan 2015 yılında eşcinsel olduğunu açıkladı.

Psycho filminin yıldızı Anthony Perkins, 1956 yılında Friendly Persuasion filmindeki oyunculuğu ile En İyi Yardımcı Aktör adayı gösterildi. 1992 yılında AIDS hastalığı nedeniyle aramızdan ayrıldı. Görünüşe bakılırsa, Midnight Cowboy (1969) filmi ile bugüne kadar Akademi Ödülü kazanan tek gey yönetmen İngiliz John Schlesinger’dı.

Eşcinsel şarkı sözü yazarları, En Orijinal Şarkı kategorisinde iyi temsil ediliyorlar. ‘Arthur’s Theme’ (1981) ile kazanan Liza’nın ilk kocası Peter Allan, Dick Tracy filminde Madonna tarafından söylenen ‘Sooner Or Later’ ile kazanan Stephen Sondheim ve The Lion King (1994) için ‘Can You Feel The Love Tonight’ı yazan Stephen Sondheim kazananların arasında. Belki de en verimli şarkı sözü yazarı, Disney’in söz yazarı Howard Ashman’dı. Ashman, The Little Mermaid filmindeki ‘Under The Sea’ (1989) ve ‘Beauty and Beast’ (1991) filmlerindeki başarılarıyla AIDS’den dolayı ölmesinden sonra ödül kazandı.

Söylememize gerek yok, daha birçok aktörün ve aktrisin eşcinsel olduğu söyleniyor. İleride bu dedikodulardan hangilerinin doğru olduğunu beraber göreceğiz.