LGBTİ+ İkonu Alan Turing’i İçeren Yeni Banknot Tanıtıldı

LGBTİ+ simgesi ve İkinci Dünya Savaşı kod kırıcısı Alan Turing’in yüzünü taşıyan yeni 50 sterlin, İngiltere Merkez Bankası tarafından duyuruldu. 

Kağıttan polimere geçiş yapan son İngiliz banknotu olan Hazine bonosu, matematikçinin doğum günü olan 23 Haziran’da dolaşıma girecek.

25 Mart Perşembe sabahı İngiltere Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey tarafından sanal bir törenle tanıtılan tasarım, Ulusal Portre Galerisi’ndeki Fotoğraflar Koleksiyonunun bir parçası olan Elliott & Fry’ın ünlü 1951 Turing portresini kullanıyor. 

Diğer tasarım ögeleri arasında, modern bilgisayar biliminin temeli olarak kabul edilen Londra Matematik Derneği’nin Proceedings of the Entscheidungsproblem’e bir başvuru ile Turing’in 1936 tarihli “Hesaplanabilir Sayılar Üzerine” başlıklı makalesinden bir tablo ve matematiksel formüller yer alıyor. 

50 sterlinlik banknot aynı zamanda Alan Turing’in doğum tarihini (23 Haziran 1912) ikili kodda gösteren bir hisse senedi kasetini tasvir ediyor. İkili kasetle çalışan makine kavramı, Turing’in 1936 makalesinde yer alıyordu. 

1912’de Londra’da doğan Turning, İkinci Dünya Savaşı sırasında Bletchley Park’ta Alman şifrelerinin kırılmasında kilit bir figür olmadan önce Cambridge’de okumuştu. Alman Enigma kodunu kırma çalışması, savaşı daha hızlı bir şekilde sona erdirmekte büyük pay sahibi olarak görülüyor.

1952’de Turing, eşcinselliği yüzünden ‘büyük ahlaksızlıkla’ yargılandı. Suçunu kabul etti ve hapsedilmek yerine etkili bir şekilde kimyasal hadıma varan bir hormon tedavisi yöntemini tercih etti. Ayrıca İngiliz güvenlik servislerinde çalışması da derhal yasaklandı. 

Turing sadece iki yıl sonra 41 yaşında intihar olduğuna karar verilen bir siyanür zehirlenmesi sonucu öldü. 

2009’da dönemin Başbakanı Gordon Brown, İngiliz hükümetinin Turing’e yönelik “korkunç” muamelesinden dolayı özür diledi. 2013 yılında Kraliçe II. Elizabeth, Turing’in mahkumiyeti için bir af imzaladı, bu eylem üç yıl sonra ‘Turing Yasası’nın tanıtılmasına yol açtı; Bu, tarihi eşcinsel karşıtı yasaları uyarınca mahkum edilen eşcinsel erkeklerin resmi bir af için başvurabileceği bir süreç.

50 sterlin üzerinde yer alacak olan Turing, eski başbakan Winston Churchill (5 sterlin) romancı Jane Austen (10 sterlin) ve sanatçı JMW Turner (20 sterlin) da dahil olmak üzere, mevcut İngiliz banknotlarında görünen seçkin bir grup tarihi şahsiyete katılıyor. 

Vali Andrew Bailey yeni banknotla ilgili olarak şunları söyledi:

“Parasında bir ulusun karakterine ait bir şeyler var ve banknotlarımızdaki insanları önemsemek ve kutlamakta haklıyız. Yeni 50 sterlinimiz İngiltere’nin en önemli bilim insanlarından Alan Turing’i taşıyacağı için mutluyum. Turing, Bletchley Park’ta İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesine yardımcı olan kod çözme çalışmasıyla tanınır.”

“Bununla birlikte, o önde gelen bir matematikçiydi, gelişim biyoloğuydu ve bilgisayar bilimi alanında bir öncüydü. Aynı zamanda eşcinseldi ve sonuç olarak dehşet verici bir şekilde muamele gördü. Onu yeni polimer 50 sterlinlik banknotumuza koyarak, başarılarını ve sembolize ettiği değerleri kutluyoruz.”

Yeni 50 sterlinlik banknotta Bankanın Baş Kasiyeri Sarah John’un imzası yer alacak. “Bu yeni 50 sterlinlik banknot, polimer banknot setimizi tamamlıyor. Bunların taklit edilmesi çok daha zor ve güvenlik özellikleriyle yeni 50 sterlin şimdiye kadarki en güvenli banknot serimizin bir parçasıdır. Bu güvenlik özellikleri bütün banknotlarımızda ortaktır. Yani birini kontrol edebiliyorsanız, hepsini kontrol edebilirsiniz.” 

GCHQ Direktörü Jeremy Fleming şunları söyledi:

“Alan Turing’in 50 sterlinlik banknotta görünmesi tarihimizde dönüm noktası olan bir an. Sadece savaşı kısaltmaya ve bugün hala kullandığımız teknolojiyi etkilemeye yardımcı olan bilimsel dehasının bir kutlaması değil, aynı zamanda dünyadaki en ikonik LGBTİ+ figürlerinden biri olarak statüsünü de doğruluyor.”

“Turing, zekası için kucaklandı ve eşcinsel olduğu için zulüm gördü. Onun mirası, çeşitliliğin tüm yönlerini kucaklamanın değerinin, aynı zamanda gerçekten kapsayıcı olmak için hala yapmamız gereken işin bir hatırlatıcısıdır.”